Ik ben in het theater. Eindelijk. Ik zoek mijn plekje op tussen de rode theaterstoelen en ga naast mijn zus zitten. Ik realiseer me dat het al veel te lang geleden is dat ik in een theater ben geweest. Het is vrijdagavond. Het einde van een drukke week en nog voordat het stuk begonnen is, begin ik te gapen.
Het doek gaat omhoog en ik hoor de mensen om me heen klappen. Op het podium staat actrice en theaterregisseur, Sanne Vogel vol energie te stralen. Ik begin er zin in te krijgen. De actrice ontmoette twee Syrische vluchtelingen Muayad en Amir op het Centraal Station in Amsterdam, waar ze zich met andere vrijwilligers inzette voor de opvang van vluchtelingen die met de trein aankwamen. Twee jongemannen die alles achter moesten laten en aankwamen in een land waar ze eigenlijk niet welkom waren. Ze moesten maandenlang in een tentenkamp verblijven maar Sanne bood hun onderdak aan en ze logeerden soms weken bij haar, afgewisseld met het verblijf in het asielzoekerscentrum.
Muayad (klinkt als “mooierd”. Het ezelsbruggetje dat Sanne gebruikt om zijn naam goed uit te spreken) zit op een levensgroot luchtbed en vertelt zijn verhaal, geheel in het Nederlands. Ik ben onder de indruk en probeer me voor te stellen hoe het voor mij zou zijn als ik noodgedwongen met een rubberbootje de Middellandse Zee over zou moeten varen en de halve wereld af zou moeten reizen. Hij was pas negentien jaar oud toen hij de grote oversteek maakte. Negentien!? Ik laat het even tot me doordringen. Dat betekent dus dat hij nagenoeg even oud was als ik nu ben. In mijn hoofd probeer ik onze rollen om te draaien.
Het is oorlog in Nederland en er is geen andere uitweg dan mijn land te ontvluchten. Ik wil het leger niet in om mijn landgenoten te doden. Ik moet vluchten om een toekomst te krijgen aan de andere kant van de wereld. Met gevaar voor eigen leven moet ik een weg afleggen die me hopelijk zal leiden naar een plek in veiligheid én er is geen garantie op een weerzien met mijn dierbaren. Ik probeer hier een voorstelling van te maken maar het lukt me niet. Ik zie mezelf geen minutenlange monoloog houden in het Arabisch, zoals de Syrische Muayad dat wel doet in het Nederlands. Ik zie mezelf niet snel nieuwe vrienden maken in een land waarvan ik de taal niet spreek. Muayad, een tiener van mijn leeftijd, heeft een even bezorgde moeder als ik heb. Ze naaide een met plastic bedekt zakje in de band van zijn onderbroek zodat het geld wat ze hem heeft meegegeven droog blijft, mocht hij te water raken. Zijn vader is net zo bezorgd als mijn vader soms kan zijn. Muayad’s vader stuurt Sanne een sms uit Damascus. Hij bedankt haar persoonlijk voor het opvangen van zijn zoon. Voor mij blijft het slechts een nachtmerrie maar voor hen is het de realiteit. Ontzettend oneerlijk en gewoon door het lot bepaald.
Dan begint Sanne te praten over alle vooroordelen die wij, als Nederlanders, hebben over Syrische vluchtelingen. Terwijl ze druk met haar handen beweegt om alles zo goed mogelijk over te laten komen op het publiek, raak ik geïnspireerd door haar. Ik zie hoe een vrouw van begin dertig zichzelf heeft opengesteld voor een ‘nieuwe familie’. De manier waarop ze zich opstelt, zó kwetsbaar maar aan de andere kant zó sterk, vind ik bewonderenswaardig. Ik zou willen dat we allemaal een beetje meer zoals Sanne zouden zijn.
Na afloop lopen Sanne, Muayad en Amir tussen het publiek in de foyer. Ik bekijk van een afstandje hoe dé sterren van de avond kennissen omhelzen en hoe ze hen bedanken voor het komen kijken. Ik realiseer me op dat moment hoe gelijk we allemaal zijn en hoe erg we op elkaar lijken. Allemaal opgelucht wanneer we het er op een spannend moment goed vanaf brengen. Wat Muayad, Amir en duizenden anderen overkwam, kan ons ook overkomen. Wat gebeurt er met je als je alles achter moet laten? Iedereen hoopt dan op de steun van anderen. We verdienen allemaal liefde, vriendschap en menselijkheid want niets is zo erg als nooit meer naar huis kunnen.
