Gregoriaanse Kringen presenteren zich tijdens het Nederlands Gregoriaans Festival
’s-HERTOGENBOSCH – In het weekend van 9 t/m 11 juni vindt het Nederlands Gregoriaans Festival plaats in ’s Hertogenbosch. Drie dagen lang is deze stad het centrum waar jong en oud zich kan onderdompelen in de wereld van het gregoriaans. Oude en nieuwe klanken zullen klinken in de Sint Jan, de Grote Kerk en de Sint Cathrien. Maar ook het Zwanenbroedershuis, Stadsklooster San Damiano en de Bouwloods zijn plekken waar verschillende activiteiten plaatsvinden. Op zaterdag 10 juni kan het publiek kennismaken met de werkwijze van de Gregoriaanse Kring. Dirigent en componist Wilko Brouwers nodigt iedereen uit om mee te doen en samen met anderen gregoriaans te zingen.
“In elk mens huist misschien wel een monnik. Dat is mogelijk de reden dat zoveel mensen zich tot het gregoriaans aangetrokken voelen.” Dat stelt Wilko Brouwers die samen met Katrijn Kuypers zeven jaar geleden in Utrecht een eerste Gregoriaanse Kring startte. Het idee was en is om eenmaal per maand met belangstellenden gregoriaanse gezangen te zingen, die behoren bij de betreffende periode van het kerkelijk jaar, zonder de druk van een optreden. Ondertussen zijn er negen Gregoriaanse Kringen in Nederland, alle met gemiddeld zo’n 15 deelnemers; rijp en groen, mannen en vrouwen, jong en oud.
Samen één stem
Dat gegeven is één van de magische onderdelen van de kring. Tijdens de bijeenkomsten van de Gregoriaanse Kringen gaat het niet alleen om de interpretatie van het repertoire, maar ook om het streven om samen één stem te worden. Vanuit de monastieke traditie is het gregoriaans de dagelijkse oefening in broederschap en ook die traditie willen de Gregoriaanse Kringen een plaats geven. De zangers moeten goed naar elkaar luisteren. Brouwers: “Gregoriaans zingen is oefenen in broederschap. Er is geen opgelegde metrum van de muziek, dus je moet voortdurend op elkaar letten om samen te blijven zingen. Het is koorzang in puurheid.” Ook als componist is Brouwers gefascineerd door het gregoriaans. De gregoriaanse melodie laat op micro- en macroniveau verbanden zien, die vaak niet direct opvallen, maar zorgen voor een sterke samenhang én diepgang. “En precies dat is ook in mijn componeren één van de belangrijkste kenmerken geworden,” vertelt hij.
Wieg van de Westerse muziek
Wat ook bijzonder aan gregoriaanse muziek is volgens Brouwers, dat het oude muziek is met hedendaagse interpretatie. “Ondanks het feit dat we de Middeleeuwse bronnen steeds beter leren kennen, ontkomen we er niet aan dat onze interpretatie gekleurd wordt door nu geldende opvattingen en smaak. Zo denk ik dat er nu door sommigen gestreefd wordt naar een mate van perfectie, die in mijn ogen niet de oorspronkelijke bedoeling kan zijn geweest. We kennen de bronnen uit de middeleeuwen, maar we weten niet exact hoe het toen klonk. We proberen er in de huidige tijd mee om te gaan. Zestig jaar geleden werd bijvoorbeeld Gregoriaanse muziek romantischer uitgevoerd.”
Wie zaterdag 10 juni meezingt, zal merken dat in de kringen aandacht is voor meerdere aspecten: tekst, stemgebruik, klinkerkleur, interpretatie. Men hoeft geen ervaren zanger te zijn om mee te doen. Zoals het in de kloosters ging en gaat: de meer ervaren zangers nemen de minder ervaren zangers op sleeptouw.
Het complete programma van het Nederlands Gregoriaans Festival staat op www.gregoriaansfestival.nl.